Polskie Towarzystwo Meteorytowe

 
 

Meteoryty żelazne IVA - głównie oktaedryty drobnoziarniste

Zaliczane są tu meteoryty, w których paski kamacytu w figurach Widmanstättena mają grubość od 0,2 do 0,5 mm.


Gibeon, Namibia, 25° 30’ S, 18° E. Szkocki generał Sir James Edward Alexander wyruszył 8 września 1836 r. z Capetown na czele ekspedycji mającej zbadać południowo-zachodnią Afrykę. W relacji z trwającej rok wyprawy stwierdził, że na wschodnim brzegu Great Fish River znajdował wiele brył żelaza. Fragment tego żelaza otrzymał do zbadania Sir John Herschel, znany astronom, który wtedy prowadził badania południowego nieba. Herschel stwierdził, że żelazo zawiera domieszkę niklu i uznał, że jest ono podobne do innych znanych okazów żelaza meteorytowego. Zdumiała go liczba znajdowanych okazów wskazująca, że spadł tam deszcz meteorytów żelaznych, gdyż trudno mu było znaleźć siłę zdolną rozbić bryłę żelaza na kawałki, tak aby powstał deszcz meteorytów. Od tego czasu znajdowano coraz więcej brył, które pod różnymi nazwami trafiały do Europy. Ostatecznie przyjęto nazwę Gibeon. Meteoryty te znajdowane są na ogromnym obszarze obejmującym dzisiejszą Namibię i północną część RPA. Znaleziono już wiele ton. Od kiedy Haag zaangażował całe plemiona do poszukiwań, jest to najłatwiejszy do zdobycia meteoryt.

OPiOA: 21400 cs, 330 s; MMWr: 3900 sc, 414,5 s; KMaG: 2920,0 cs, 290,0 sc, 200,0 ep, 124,7 s, 96,8 s; MWGUW: 2695 wcs, 50,7 ep; JStM: 1231,0 cs, 87,1 s, 12,5 fc; MZWNoZUŚ: 456 hs; MZPAN: 403,8 sc; MGPIG: 278,3 sc; PWDT: 238,2 ep; MGUJ: 233,2 sc; MGPAN: 180,41 sc; AKiW: 180 fs, 25,8 ep; OAUJ: 164,6 sc; OAUW: 155 ep; RBoW: 123,3 s, 108,0 cs; 100,0 s, 22,6 s; JanW: 117,0 ep, 92,2 f, 47,9 cs; MMKF: 112,3 fs; JPłK: 103,2 sc; TŚcK: 102,5 sc, 15,5 ep, 0,4 cs; SKoZ: 97,9 sc; MKGW: 95,6 s, 65,4 s, 18,7 s, 17,8 s; RITc: 88,0 sc; KZT: 80,8 ep; JP: 79,2 ep; KSzS: 75,8 s; MMuK: 72,0 ep; ASPF: 67,1 sc; MStP: 64,4 sc, 17,9 sc, 8,52 cs, 7,35 cs; ASoK: 60,1 s; JAB: 58,5 s, 33,5 s, 2,1 cs, 1,9 cs; MHP: 56,7 s, 2,4 s; WSZ: 55,2 sc, 6,24 cs; KTKUB: 53,7 sc, 28,9 sc, 6,3 sc; PTuK: 50 ep; JJDL: 49,05 sc, 13,2 ep, 8,5 wcs; HGwL: 47,5 s, 10,5 s, 8,1 ep, 4,6 cs; AJNH: 41,0 sc; WWoG: 38,8 ep, 24,2 sc, 6,0 s; KSoK: 34,3 s, 23,5 ep, 2,5 cs; BChF: 34,2 s; MSzŁ: 33,5 s; PŻoW: 29,60 cs, 5,85 cs, 4,16 cs; NAWPI: 28,8 s, 19,4 s, 4,0 ep; KMoW: 28,4 s, 0,25 cs; GMGS: 26,2 sc; Zea: 23,13 sc, 3,5 wcs; RPoB: 21,5 sc; GMik: 20,6 s, 1,2 cs; MPaJ: 20,3 sc; MWiW: 19,9 s; AMaW: 19,6 sc; JWoK: 19,4 s, 18,5 sc, 8,5 wcs, 6,8 cs; JDCB: 18,9 sc; MŚcG: 17,7 s; TP!W: 17,0 s; JBaZ: 16,9 s; MKoL: 15,3 s; ZNoL: 13,7 sc; LPoW: 12,8 s; JSzW: 10,9 s; TZwW: 10,6 s; JŁuW: 9,7 cs, 4,5 cs, 3,4 wcs; ACH: 9,6 cs, 8,2 s; MiO: 8,8 cs; JPłB: 8,4 cs, 1,5 cs; AKKC: 8,3 cs; MPPF: 8,1 ep; KBKE: 7,2 cs, 4,9 wcs; JRaT: 6,7 ep; ŁODG: 5,92 s; ToGa: 5,5 cs, 4,3 wcs; EMK: 5,40 s; BDąT: 5,2 cs; GMiL: 4,9 s; PiOAG: 4,5 ep, 2,4 cs, 1,9 cs, 0,9 cs; MgKG: 3,85 s; IZA: 2,5 ep, 2,1 s; BSzW: 0,95 cs.


Muonionalusta, Szwecja, 67° 48’ N, 23° 06’ E. W 1906 roku dwójka małych dzieci, bawiących się w lesie około 4 km WSW od małej wioski Kitkiöjärvi na dalekiej północy Szwecji, znalazła bardzo ciężki i dziwnie wyglądający kamień i przyniosła go do wioski. W 1908 roku A. G. Högbom rozpoznał, że to meteoryt i nazwał go Muonionalusta, ponieważ tak nazywała się największa wieś w okolicy. Rodzeństwo, które go znalazło, nazywało się Amalia i Viktor Mattila. Okaz ważył 7,5 kg.

W 1946 roku, w Kitkiöjoki, kilka kilometrów na południowy wschód od Kitkiöjärvi, podczas robienia wykopów pod fundamenty domu, znaleziono drugi meteoryt, ważący 15 kg. Zachęciło to Wickmana do rozpoczęcia poszukiwań dalszych okazów i ewentualnego krateru w tej okolicy. Poprosił on Viktora Mattilę, by pokazał mu miejsce znalezienia pierwszego okazu. Rozdał także mieszkańcom ulotki z informacją o dotychczasowych znaleziskach, by zwiększyć szansę znalezienia dalszych okazów. W 1963 roku, podczas budowy drogi do wywożenia ściętych drzew, znaleziono w okolicy Kitkiöjoki trzeci okaz, 6,2 kg.

W 1994 roku, w żwirowni, około 10 km na północny zachód od Muonionalusta, wykopano czwarty meteoryt. Odnowiło to zainteresowanie tematem wśród szwedzkich poszukiwaczy minerałów. Od 2003 roku znajdowane są nowe okazy, w sumie kilkaset kilogramów.

Strukturalnie jest to oktaedryt drobnoziarnisty o podobnych figurach Widmanstättena jak Gibeon. Zawiera 8,4% niklu.

KMaG: 578 s; JanW: 392,0 sc, 286,0 sc, 62,0 sc.


 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W tle: meteoryt Muonionalusta