Polskie Towarzystwo Meteorytowe

 
 

Meteoryty żelazne IIB - głównie oktaedryty bardzo gruboziarniste

Jak we wszystkich oktaedrytach występuje tu obok kamacytu drugi minerał żelaza i niklu: taenit. Ułożone na przemian płytki obu tych minerałów dają na przekrojach, po wytrawieniu kwasem, tzw. figury Widmanstättena. W tym typie meteorytu taenitu jest bardzo mało, a płytki kamacytu są grube, powyżej 3,3 mm grubości. Zwykle występują w nich linie Neumanna.

Agoudal, Maroko, 3 59’ N, 5° 31’ W. Dwie małe bryłki żelaza znaleziono w 2000 r. ale systematyczne poszukiwania przeprowadzono dopiero w 2012 r. znajdując ponad 100 kg meteorytów, w większości małych. Największy okaz waży 60 kg. Wiele małych okazów to szrapnele z deformacjami figur. Na wytrawionych przekrojach wielu okazów, nawet małych, widać obwódki rekrystalizacyjne przy powierzchni, linie Neumanna i szerokie paski kamacytu często przedzielane schreibersytem. Na wielu okazach widać pozostałości skorupy. Sprzedawany przez dealerów pod nazwą Imilchil.

JanW: 439,0 cs;


Lake Murray, Oklahoma, USA, 34° 6’ N, 97° 0’ W. W 1933 r. farmer J.C. Dodson zauważył osobliwy fragment skały wystającej z piaskowca w płytkim wąwozie na jego pastwisku. Uderzył weń ciężkim młotem i stwierdził, że daje się kuć, więc to chyba żelazo. Przez 20 lat bezskutecznie próbował zainteresować naukowców znaleziskiem. W końcu władze stanowe wykupiły jego farmę i teren ten wszedł w skład parku stanowego Lake Murray. Na terenie parku powołano muzeum geologiczne. W lipcu 1952 r. Dodson odwiedził dyrektora, który w końcu docenił wartość znaleziska. Bryła żelaza tkwiła nieporuszona w piaskowcu z okresu dolnej kredy. Przykrywała ją 30-cm warstwa piaskowca, co wskazywało, że meteoryt wpadł do przybrzeżnej strefy jakiegoś zbiornika słonej wody, w którym tworzyły się te osady około 110 mln lat temu. Żelazo okrywała 10 cm warstwa rdzy. Po usunięciu jej bryła metalu ważyła 267,6 kg, natomiast Buchwald ocenia całkowitą masę przed wietrzeniem na ok. 500 kg. Kolekcjonerom oferowane są najczęściej fragmenty rdzawej otuliny.

KMaG: 72,9 sc; MPPF: 1,8 f; HGwL: 1,7 f.

 

Sao Juliao de Moreira, Portugalia, 41° 46’ N, 8° 35’ W. W 1883 r. wyorano bryłę 162 kg.

KMaG: 121,9 sc; MMWr: 12,89 fp, 8,35 fp; MGPAN: 11,65 s, 6,75 ep.

 

Sikhote-Alin, Rosja, 46° 10’ N, 134° 39’ E. 12 lutego 1947 r. przed południem widziano nad górami Sichote-Alin jasny bolid pędzący z północy na południe, z ognistym ogonem i sypiący iskrami. Bolid zostawiał za sobą ślad w postaci szerokiego pasa jakby kłębiącego się dymu. Zjawisko obserwował i uwiecznił na obrazie malarz Miedwiediew. Przed zniknięciem bolid rozpadł się na części. Potem rozległy się potężne detonacje przypominające ogień z ciężkich dział, a potem trzask, jakby strzelano z karabinów maszynowych. Po trzech dniach zauważono z samolotu w tajdze rude doły doskonale widoczne na tle śniegu. Po dwóch tygodniach dotarła tam ekspedycja geologów, którzy naliczyli ok. 30 dołów o średnicy od 1 do 28 m. Na zboczach dołów wśród rozbitych skał leżały odłamki żelaznego meteorytu. Ekspedycje w latach 1947 - 1950 naliczyły 122 kratery i leje większe niż pół metra. W lejach znaleziono pojedyncze meteoryty z których największy ważył 1745 kg. Ekspedycje przeszukiwały głównie zryte kraterami wzniesienie między dwoma strumieniami. Dopiero po prawie trzydziestu latach kolejna ekspedycja wyszła poza strumień i wtedy okazało się, że teren spadku jest znacznie większy niż początkowo sądzono. Był to największy w historii deszcz meteorytów żelaznych, co się rzadko zdarza. Przeważnie meteoryty żelazne spadają jako duże bryły i najwyżej rozpadają się przy zderzeniu z ziemią. Przyczyną była słaba spoistość między kryształami kamacytu przez co meteoroid łatwo rozpadał się na kawałki. Zebrano ponad 30 ton meteorytów, a ocenia się, że spadło ok. 70 ton.

JanW: 3150,0 cs, 301,0 cs, 93,4 cs, 55,3 cs, 41,7 cs, 40,0 cs, 33,4 cs, 32,0 cs, 24,5 cs, 19,66 cs, 16,64 cs, 12,11 cs, 9,18 cs, 7,93 cs; AZGR: 2800,0 cs, 135,0 ocs; MZPAN: 2145 cs; MGPAN: 1245,0 ep, 19,1 cs; KMaG: 1063,0 cs, 791,0 cs, 329,0 cs, 193,2 cs, 114,0 cs, 72,7 s, 45,0 cs; MMKF: 801.1 cs; OAUJ: 343,8 cs, 244,9 ep, 199,0 cs; MWGUW: 340,8 sc, 221,4 cs; AKiW: 231 cs; OPiOA: 231,0 cs; JAB: 171,3 cs, 16,0 cs; PTuK: 163 cs; PWDT: 153,4 cs; MEPZG: 144,1 cs; RBoW: 143,0 cs, 66,6 ep, 29,0 cs; MCiD: 140 cs, 76 cs; JP: 135,2 cs, 96,3 sc, 30,8 cs; KZT: 120,0 cs, 51,3 cs, 28,0 hs, 16,6 cs; MKGW: 118,0 cs, 57,8 s, 41,6 cs, 25,9 cs, 19,7 cs, 17,9 cs, 11,2 cs, 8,3 cs; RITc: 110 f; ASoK: 106 cs; ZMLW: 105 cs; JSzW: 93,4 cs, 12,1 cs, 6,2 cs; JStM: 92,0 cs, 19,6 cs; LChG: 81,1 cs, 64,7 cs; AJNH: 81,1 cs; KTKUB: 69,2 cs, 40,1 cs, 26,1 cs; MMWr: 66,2 cs, 65,3 cs, 2,43 p, GMiL: 61,4 cs, 17,1 cs; MWiW: 58,8 cs, 32,9 cs; JBaZ: 58,0 cs; WWoG: 57,0 cs, 38,0 cs, 17,0 cs; MStP: 53,1 cs, 25,9 cs, 16,59 cs, 3,36 cs; MHP: 49,3 cs; EMK: 45,4 cs; JJDL: 42,5 cs, 21,5 cs; TZwW: 35,0 cs; Muzin: 31,6 cs; KSoK: 32,1 cs, 9,0 cs, 6,5 cs; ToGa: 30 cs; ASPF: 28,6 cs, 19,1 cs; JŁuW: 25,4 cs; TŚcK: 25,2 cs; Zea: 24 cs; GMik: 23,3 cs; IZA: 23,3 cs; RRzG: 23,3 cs; DJP: 21,9 cs; WSZ: 21,8 cs; RKoW: 21,28 cs, 19,3 ep; BSzW: 20,6 cs; DPiW: 19,2 cs; MPPF: 19,0 cs; KSch: 18,9 cs; EŚwF: 18,7 cs, 5,08 cs; JBiO: 18,6 cs, PAWS: 18,0 cs, 16,5 cs; SKoZ: 17,9 cs; LPoW: 17,4 cs; MiO: 16,3 cs; MŚcG: 16,2 cs; NAWPI: 15,5 cs; PiOAG: 15,4 cs; KSzS: 15,1 cs; ToGa: 15,0 cs; JWoK: 14,8 cs; AKoW: 14,7 cs; JPłB: 14,4 cs; ZNoL: 14,0 cs, 5,1 cs; MZWNoZUŚ: 14 f; MKoL: 13,7 cs; HGwL: 13,2 cs; AKKC: 12,4 cs; TZwW: 12,4 cs; MMuK: 11,85 cs; ZGaO: 10,6 cs; FMaP: 10,2 cs; KBKE: 9,0 cs; BDąT: 8,9 cs; KMoW: 8,1 cs; GMGS: 7,8 hs; MPaJ: 6,3 cs; PSoO: 6,20 cs; JRaT: 5,8 hs; ŁStK: 4,4 hs; TCeŁ: 4,38 cs; ŁODG: 4,24 hs.

 

Veevers, Australia, 22° 58’ S, 125° 22’ E. W 1984 roku, wokół krateru o średnicy 80 metrów, zebrano trzydzieści sześć małych fragmentów metalu, z których największy ważył 36,3 g.

KMaG: 1,17 cs, 0,63 cs, 0,40 cs; TŚcK: 0,976 f.


 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W tle: meteoryt Canyon Diablo