Polskie Towarzystwo Meteorytowe

 
 
Chondryty zwyczajne L5

Litera L, od angielskiego wyrazu low = niski, oznacza niską zawartość żelaza. Meteoryty tego typu dość słabo przyciągają magnes, choć silniej niż te typu LL. Skorupa na nich jest zwykle bardziej gładka, niż na chondrytach typu H. Wnętrze meteorytu zazwyczaj jest jasnoszare, ale bywa też ciemnozielone, czy nawet czarne. Piątka oznacza, że chondry są widoczne, ale ich granice są mniej wyraźne niż w typach 3 i 4. Ciasto skalne jest dobrze wykrystalizowane, a składniki są w równowadze chemicznej.


Baszkówka
, Polska, 52° 2’ N, 20° 56’ E. W pogodne, upalne popołudnie, 25 sierpnia 1994 r. tuż przed godz. 16, pan Krzysztof Grodzki z małej wioski Baszkówka przylegającej do Głoskowa k/Warszawy usłyszał bardzo głośny szum. W pierwszej chwili pomyślał, że to jeden z mieszkańców Głoskowa lata na motolotni i zaczął jej wypatrywać. Niczego jednak nie dostrzegł. Szum przypominał mu odgłos wydawany przez wirujące łopaty śmigieł (p. Grodzki pracował na lotnisku). Podobny hałas słyszały jego żona i sąsiadka, ale też niczego nie dostrzegły. Pracująca w polu jego szwagierka obejrzała się słysząc hałas i zobaczyła fontannę ziemi jakieś 200 metrów od niej. Szukając we wskazanym kierunku p. Grodzki odnalazł krąg świeżo poruszonej ziemi o średnicy ok 1,5 m. z niewielkim dołkiem w środku. Na głębokości ok. ćwierć metra natknął się na coś twardego. Po chwili wykopał jeszcze lekko ciepły, czarny kamień ważący ponad 15 kg. Dopiero pół roku później meteoryt ten trafił do Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Największe wrażenie robi niezwykle bogata rzeźba powierzchni tego meteorytu. Pod tym względem jest to najpiękniejszy okaz meteorytu w polskich zbiorach i jeden z najpiękniejszych w zbiorach światowych. Jest to podręcznikowy przykład tzw. orientowanego meteorytu, który nie koziołkował podczas spadania. Jego czołowa powierzchnia przybrała charakterystyczny kształt spłaszczonego stożka pokrytego rozchodzącymi się promieniście wyżłobieniami wytworzonymi przez zawirowania powietrza. To właśnie na podstawie kształtu orientowanych meteorytów zaprojektowano osłony ablacyjne chroniące statki kosmiczne powracające na Ziemię. Cała powierzchnia pokryta jest czarną skorupą obtopieniową, która na przedniej stronie jest bardziej szara i gładka, a na tylnej matowo czarna i porowata. Nieliczne odpryśnięte fragmenty ukazują szarą materię meteorytu, w której wyraźnie widać chondry, a pod lupą srebrzyste ziarenka metalicznego żelaza i złotawe ziarenka siarczku żelaza - troilitu.
MGPIG: 15000 wcs; OAUJ: 54,3 sc; KMaG: 19,4 ep;  MGPAN: 13,00 fc; MMKF: 11,6 sc; JAB: 6,23 f; AZGR: 6,01 s; PWDT: 5,8 s; MKGW: 4,0 sc; WWoG: 2,4 s, 0,4 fc; TZwW: 2,1 fc; ASPF: 2,03 sc, ts; MCiD: 1,8 f; JJDL: 1,39 fc; JP: 0,70 f; KZT: 0,7 fc; BDąT: 0,5 f; GMiL: 0,2 f; JBaZ: 0,2 f; SKoZ: 0,2 fc; TŚcK: 0,128 s; KMoW: 0,1 fc; JanW: 0,06 f.

Beaver, Oklahoma, USA, 36° 48’ N, 100° 32’ W. W 1940 r. zauważono, że ważący 25,628 kg kamień, służący od około 40 lat jako odbojnik do drzwi aresztu hrabstwa Beaver, jest meteorytem.
TŚcK: 0,19 s.

Bechar 001, Algeria, 30° 50’ N, 3° 20’ W. W sierpniu 1998 r. Bruno Fectay i Carine Bidaut kupili od nomadów dwa duże meteoryty (39 kg i 12 kg) oraz trochę mniejszych fragmentów. Później stwierdzili, że fragment 150 g zawiera znacznie więcej metalu i musi pochodzić z innego spadku. Otrzymał on nazwę Bechar 002.
KMaG: 11,4 sc; TŚcK: 1,90 s; RZdS: 1,5 s; RKoW: 0,36 f.

Bluff (a), Teksas, USA, 29° 53’ N, 96° 53’ W. W 1878 r. znaleziono 3 mile SW od La Grange kamień ważący ok. 145 kg. Drugi kamień, 7,7 kg. znaleziono w 1896 r. Trzeci, 13,5 kg. znaleziony przed 1917 r., uznano w 1995 r. za należący do odrębnego spadku, zaliczono do typu L4 i nazwano Bluff (b) dodając do nazwy pierwszego literkę (a).
MGPAN: 219,63 s, 23,82 sc, 8,78 s; RKoW: 8,1 sc;  KTKUB: 6,70 sc; JPłB: 5,3 sc; RZdS: 4,1 s; KMaG: 2,1 s; ASPF: ts.

Briscoe, Teksas, USA, 34° 21’ N, 101° 24’ W. Kamień 1773 g. znaleziono w 1940 r. 16 mil na wschód od Kress w hrabstwie Briscoe.
KMaG: 1,7 fc.

Campos Sales, Brazylia, 7° 2’ S, 40° 10’ W. Wieczorem 31 stycznia 1991 r. deszcz meteorytów spadł na pola około 18 km na wschód od wsi Campos Sales. Według świadków poprzedził go jasny błysk i grom dźwiękowy, po czym było słychać świst spadających kamieni “jak świst pocisku”. Mieszkańcy znaleźli kilka okazów rozrzuconych na obszarze 1 x 3 km. Po 15 dniach przybyli na miejsce spadku T.V.V. Costa i V.W. Vieira z Uniwersytetu w Ceara, którzy znaleźli dalsze fragmenty przy drodze przecinającej pole zboża, na które spadły meteoryty. W sumie zebrano 23,68 kg meteorytów ważących od 3 g do 3,5 kg. Świadkowie mówili, że bolid leciał z południowego zachodu na północny wschód 70° od kierunku N-S. Potwierdza to rozmieszczenie meteorytów z których największe spadły na na wschodzie, a najmniejsze na zachodzie.
KMaG: 64,3 sc; JPłB: 7,3 sc; RKoW: 7,3 sc; ASPF: 6,3 cs; KTKUB: 5,8 ep; JŁuW: 2,5 ep.

Dhofar 221, Oman, 18° 15’ N, 54° 12’ E. 7 marca 2000 roku znaleziono ponad 100 zwietrzałych kamyków (W3, S2) ważących łącznie 3536 g.
KTKUB: 7,9 cs.

Dhofar 446, Oman, 18° 56’ N, 54° 41’ E. 31 marca 2001 roku znaleziono około 120 zwietrzałych kamieni (W4, S1) ważących łącznie 12400 g.
KTKUB: 1,5 cs, 0,9 cs.

Elenovka, Ukraina, 47° 50’ N, 37° 40’ E. Po południu, 17 października 1951 r. koło stacji kolejowej Elenovka spadło 8 kamieni. Zebrano 54,64 kg.
KMaG: 24,5 sc; ASPF: 3,6 sc.

Etter, Teksas, USA, 35° 59’ N, 101° 54’ W. W 1965 r. wyorano 4 całe kamienie i jeden fragment, ważące w sumie 153,3 kg. Później znaleziono dalsze okazy, w sumie 256 kg. Pierwotnie klasyfikowany jako H6.
KSoK: 146,4 sc; OPiOA: 127,5 sc; WWoG: 14,5 s; JanW: 8,5 s; AKiW: 7,4 sc; JStM: 5,2 s; KMaG: 4,4 sc; RUrŚ: 3,6 s; KBKE: 3,5 s; JWoK: 3,2 s; JBaE: 2,7 s; JAB: 2,6 sc; MPPF: 1,3 s; RZdS: 0,367 f; HGwL: 0,06 f.

Farmington, Kansas, USA, 39° 45’ N, 97° 2’ W. Po pojawieniu się bolidu i detonacjach o godz. 13.00, 25 czerwca 1890 r. widziano, jak spadł kamień 188 funtów (85,3 kg), a potem znaleziono drugi 91 funtów (4 kg). Wyróżnia się rekordowo krótkim wiekiem ekspozycji na promieniowanie kosmiczne mniejszym niż 25 tys. lat.
MGPIG: 17,6 s.

Forestburg (b),Teksas, USA, 33° 30’ N, 97° 35’ W. W 1957 r. Willard Freeman znalazł w korycie wyschniętego strumienia mało zwietrzały kamień z silnymi zmianami szokowymi (W1, S5) ważący 26,6 kg.

RZdS: 2,5 s; BSzW: 1,80 s.

Ghubara, Oman, 19° 14’ N, 56° 9’ E. Od 1954 r. znajdowane są na pustyni meteoryty ze zwietrzałą skorupą, ale świeże wewnątrz.
MCiD: 504 ep; KMaG: 494,0 hs; JanW: 86,7 ep, 55,0 cs; Zea: 63,2 ep; JPłB: 61 ep; KTKUB: 40,2 cs; JŁuW: 29,2 fs; RZdS: 28,4 s; MKoL: 27,0 sc; AKiW: 18,6 s; WSZ: 18,25 sc; WWoG: 17,8 s; RKoW: 16,6 ep; JStM: 10,3 sc; JSzW: 9,9 sc; Awaken: 7,7 sc; JBaZ: 4,5 s; SKoZ: 4,1 sc; KZT: 4,0 s; ŁODG: 3,5 s; GMik: 3,0 s; MLPS: 2,7 sc; JJDL: 2,6 sc; TŚcK: 2,2 s; FMaP: 1,5 s; HGwL: 0,3 ep.

Gretna, Kansas, USA, 39° 56’ N, 99° 13’ W. Kamień rozbity na trzy części znaleziono w 1912 r. 12 mil na północ od Gretny. Dwa fragmenty ważące 36 kg i 22,7 kg pasują do siebie ukazując brak trzeciego fragmentu, prawdopodobnie ok. 23 kg.

RZdS: 1,0 f.

 

Hammadah al Hamra 254, Libia, 29° 06’ N, 11° 57’ E. W listopadzie 1997 r. znaleziono zwietrzały (W3, S2), zbrekcjowany kamień ważący 649,6 g. Sklasyfikowany jako L5-6.

RZdS: 4,9 s.

Haskell, Teksas, USA, 33° 13’ N, 99° 44’ W. Meteoryt znalazł w 1909 lub 1910 r. Clay Kimbrough senior orząc pole 4 mile na północ od centrum miasta Haskell. Zabrał ważący 36 kg okaz do domu, gdzie leżał do roku 1948. W maju owego roku wysłano fragment do H. H. Niningera, który zidentyfikował meteoryt. W lipcu Oscar Monning wykupił okaz i przekazał go Niningerowi.
MPPF: 0,43 s.

Homestead, Iowa, USA, 41° 48’ N, 91° 52’ W. Późnym wieczorem 12 lutego 1875 r. pogodne zimowe niebo rozjaśnił ogromny bolid pędzący z południa na północ. Był jaśniejszy niż Księżyc w pełni. Towarzyszył mu głośny, niemal ciągły grzmot. Dwie mile nad ziemią bolid eksplodował i na pokryty śniegiem obszar około 18 mil kwadratowych koło miasteczka Homestead między Amana a Boltonville spadł deszcz kamieni. Pierwszy meteoryt znaleziono, jak leżał na śniegu po odbiciu się od miejsca spadku. W ciągu następnych kilku lat zebrano około 100 kamieni ważących w sumie ok. 500 funtów (226,8 kg).. Największy ważył ok. 74 funtów (33,6 kg),
KMaG: 4,1 fc; HGwL: 3,5 f.

Jiddat al Harasis 091, Oman, 19° 42’ N, 56° 39’ E. Od 19 października 2002 roku znaleziono ponad 1000 zwietrzałych kamieni (W3, S2) o łącznej wadze 123374,4 g. Pochodzą ze wspólnego spadku ze znalezionymi dzień wcześniej 15 kamieniami JaH 090.
KTKUB: 6,3 cs; RZdS: 5,5 cs; BSzW: 5,30 cs; RKoW: 4,15 cs.

Kaufman, Teksas, USA, 32° 35’ N, 96° 25’ W. Kamień ważący 23 kg znaleziono w 1893 roku 4 czy 5 mil na zachód od Kaufman.
KMaG: 17,9 sc; RZdS: 0,231 f.

Knyahinya, Ukraina, 48° 54’ N, 22° 24’ E. 9 czerwca 1866 r. po bolidzie i detonacjach spadł deszcz ponad 1000 kamieni ważących w sumie ponad  500 kg. Największy z nich ważył ok. 293 kg. i przez wiele lat był największym meteorytem kamiennym, póki nie został zdetronizowany przez Norton County, a potem przez Jilin.
MMWr: 166,95 cs, 26,0 ep; MGPAN: 88,72 hs, 21,90 fc; MGUJ: 10,9 cs; ASPF: 2,9 fs; KMaG: 1,3 sc.

Marlow, Oklahoma, USA, 34° 36’ N, 97° 55’ W. W lutym 1936 r. znaleziono na farmie zwietrzały fragment ok. 340 g. Dalsze, dużo większe kamienie, wykopano w 1987 r. robiąc zbiornik na wodę.
MGPIG: 200 sc; OPiOA: 53,47 sc; MCiD: 41,3 fs; OAUJ: 41,3 sc; LChG: 40,0 s;  MMKF: 36,0 sc; MWGUW: 27,2 s; MMuK: 16,8 sc; KMaG: 16,5 sc;  MiO: 14,3 s; TCeŁ: 12,8 sc; MWiW: 11,2 s; JAB: 9,7 s; MZPAN: 9 s; MStP: 5,95 sc, 5,4 sc; KSoK: 5,6 s; WSZ: 5,5 sc; MŚcG: 5,2 s; PiOAG: 4,6 s; KSzS: 4,4 s; ITS: 3,9 s; BDąT: 3,7 s; MKGW: 3,4 s; MSPK: 3,4 s; BChF: 2,9 s; JRaT: 2,7 ep, 0,95 s; TZwW: 2,5 s; GMGS: 2,1 s; KZT: 2,0 s; ACzD: 1,7 sc; JStM: 1,4 s; ŁODG: 1,39 s; MPPF: 1,1 s; HGwL: 0,9 s; JBaZ: 0,85 s; PSoO: 0,8 s; KBKE: 0,65 ep; TP!W: 0,4 s; RZdS: 0,34 s; ASPF: ts+ts.

Mbale, Uganda, 1° 4’ N, 34° 10’ E. 14 sierpnia 1992 r. spadł deszcz kamieni na miasto Mbale i okolice. Usłyszano potężną eksplozję, po której nastąpiły grzmoty. Na niebie widoczny był szarobiały, dymny ślad. Kamienie uderzyły w kilka budynków, ale nikt nie został ranny. Chłopiec został uderzony w głowę malutkim meteorytem, który spadał przez liście bananowca i dlatego nie wyrządził mu krzywdy. Zebrano 426 kamieni, z których największy ważył 27,4 kg. a wszystkie razem 108 kg. Meteoryt sklasyfikowano jako L5/6.
MWGUW: 45 sc; MGUJ: 39,7 sc; OPiOA: 15,3 fc; WWoG: 14,7 s; MGPIG: 7,9 cs; JanW: 7,2 cs; KMaG: 5,0 cs;  BDąT: 2,2 hs; JJDL: 1,2 hs.

Mt. Tazerzait, Niger, 18° 42’ N, 4° 48’ E. Po południu 21 sierpnia 1991 r. spadł kamień 110 kg. Świadkiem spadku był siedmioletni chłopiec z plemienia Tuaregów. Datę zapamiętano, bo były to urodziny chłopca. Tuaredzy rozbili meteoryt na kawałki, które sprzedali m. in. do Swiss Meteorite Laboratory. Podobny do chondrytu Baszkówka.
MGPIG: 172,7 ep; MWGUW: 35,5 s; JanW: 23,5 sc; OPiOA: 16,3 s; KMaG: 15,6 sc; AZGR: 10,5 sc; KTKUB: 10,1 sc; ASPF: 10,0 s, ts+ts; MMuK: 9,8 s; MKGW: 9,2 s; WWoG: 8,9 s; MCiD: 8,6 s; AKiW: 7,7 sc; KSzS: 7,0 s; LPoW: 7,0 s; KSoK: 6,4 s; HGwL: 6,2 s; RITc: 6,1 sc; JAB: 5,6 s; GMiL: 5,2 s; MEPZG: 5,2 s; RKoW: 5,0 s; WSZ: 4,71 sc; JWoK: 4,0 s; TŚcK: 4,0 s; MStP: 3,69 sc; RUrŚ: 3,5 s; JPłB: 3,2 sc; TZwW: 2,4 s; GMik: 2,0 s; KZT: 1,8 s; JStM: 1,4 s; NAWPI: 1,1 s; RZdS: 0,85 s; KMoW: 0,6 f; ToGa: 0,5 fc; SKoZ: 0,47 s.

Northwest Africa 064. Mike Farmer kupił 9 sierpnia 2000 roku w Erfoud kilkanaście meteorytów ważących łącznie 13,7 kg, znalezionych podobno niedaleko granicy z Algierią. Średnio zwietrzałe ze zmianami szokowymi (S4, W2).
JanW: 21,5 s; SKoZ: 6,88 ep.

Northwest Africa 904. W czerwcu 2001 roku zakupiono w Zagorze 50 mało zwietrzałych (S3, W1) kamieni ważących łącznie 26399 g.
JanW: ??? sc.

Northwest Africa 1697, Maroko. W 2002 roku zakupiono w Rissani jeden mało zwietrzały kamień z dużymi zmianami szokowymi (S4, W1) ważący 3000 g.
JanW: 4,9 sc.

Oak, Australia, 31° 35’ S, 127° 42’ E. W 1968 r. częściowo zwietrzałą bryłę 75,3 g. znaleziono około 20 mil NW od posiadłości Mundrabilla.
NAWPI: 6,5 s; KMaG: 6,0 sc.

Park Forest, Illinois, USA, 41° 29’ N, 87° 41’ W. Około północy, 26 marca 2003 roku liczni mieszkańsy stanów Illinois, Indiana, Wisconsin i Ohio widzieli jasny bolid. Deszcz kamieni spadł głównie na miasteczko Park Forest. Trafione zostały przyjamniej dwa domy i remiza straży pożarnej. Znaleziono dziesiątki meteorytów; największy waży około 3 kg, a w sumie zebrano ponad 18 kg. Meteoryty pokrywa ciemna skorupa; tam gdzie zostały odłupane fragmenty, widać brekcjową strukturę i ciemne żyłki oraz ziarna troilitu i metalu. Stopień szokowy S5.
KMaG: 3,91 sc; JanW: 0,50 fc; TŚcK: 0,107 fc.

Qidong, Chiny, 32° 05’ N, 121° 30’ E. Pod wieczór, 2 lipca 1982 roku, spadł kamień ważący 1275 g. Sklasyfikowany jako L5 z możliwością LL.
JanW: 1,20 f.

Sahara 99477. W 1999 roku Labennowie znaleźli 7 kamieni ważących łącznie 9220 g. Są lekko zwietrzałe, żyłkowane, z silnymi zmianami szokowymi (W2, S6), zawierają ringwoodyt. Sklasyfikowane na Uniwersytecie Śląskim przez prof. Łukasza Karwowskiego.
MCiD: 1072 ep; JSzW: 99,0 s; JanW: 91,0 ep, 55,0 ep; Zea: 88 s; JBaZ: 66 s; WWoG: 50 s; MKoL: 38 s; KMaG: 37,0 s, 29,0 fc; MStP: 36,77 sc; JStM: 32,0 s; SKoZ: 28 sc; MKwK: 26,1 ep; JWKW: 21,23 s; WSZ: 21,04 ep; RZdS: 11,6 s; AJNH: 10,5 s.

Sandy Creek, Nebraska, USA, 40° 26’ N,  90° 4’ W. 9 lipca 1999 r. Podczas wyrównywania pasa startowego na lotnisku znaleziono zwietrzały (S4, W4) kamień ważący 1330 g.
JanW: 0,46 f.

Sayh al Uhaymir 002, Oman, 20° 52’ N, 56° 53’ E. 8 października 1999 r. znaleziono 102 okazy ważące razem 2569 g. Sklasyfikowany jako L5-6.
KZT: 3,4 s.

Sayh al Uhaymir 278, Oman, 21° 16’ N, 57° 11’ E. 11 listopada 2002 M. Hauser i L. Moser znaleźli 158 zwietrzałych (W3, S4) okazów ważących razem 27860,8 g.

BSzW: 3,20 f; RZdS: 0,45 cs.

Shelburne, Kanada, 44° 3’ N, 80° 10’ W. 13 sierpnia 1904 r. o 20.00 po pojawieniu się bolidu i detonacjach spadły dwa kamienie 28 i 13 funtów (12,7 i 5,9 kg).
KMaG: 0,9 f.

Sierra Colorada, Argentyna, 40° 48’ S, 67° 29’ W. Rancher strzegący bydła znalazł 7 maja 1995 r. kamień 71,3 kg.
KMaG: 37,1 sc; JAB: 9,5 s; ASPF: 9,1 s; MWGUW: 7,5 s; TZwW: 0,9 f.

South Plains, Teksas, USA, 34° 16’ N, 101° 15’ W. Około 1971 r. znaleziono na polu kamień 4763 g.
JAB: 2,5 sc; KMaG: 0,1 sc.

Taiban, Nowy Meksyk, USA, 34° 27’ N, 104° 1’ W. Znaleziony w 1934 r. Początkowo wszystkie meteoryty z tego obszaru zaliczano do spadku La Lande. Później udowodniono, że ok. 25 kg należy do odrębnego spadku.
KMaG: 5,7 fc; MPPF: 2,2 sc; JBaZ: 1,5 f; WSZ: 1,4 f.

Tjerebon, Indonezja, 6° 40’ S, 106° 35’ E. Po pojawieniu się 10 lipca 1922 r. o godz. 22.30 bolidu pędzącego z NE na SW i detonacjach znaleziono na wyspie Jawie dwa kamienie: 8,5 kg i 8 kg. Podobny do chondrytu Baszkówka.
MGPIG: 17,3 s; KMaG, 1,9 sc.

Tsarev, Rosja, 48° 42’ N, 45° 42’ E. Z Carycyna i wielu miejscowości w rejonie dolnej Wołgi obserwowano wieczorem, 6 grudnia 1922 r., bolid, który był tak jasny, że zrobiło się widno, jak w dzień, po czym nastąpiła potężna eksplozja. Mimo poszukiwań meteorytów jednak nie odnaleziono. W latach 60-tych rozpoczęto zaorywanie i uprawianie stepów nadwołżańskich, gdzie nie ma kamieni. Traktorzystów dziwiła więc obecność ciężkich kamieni w rejonie Cariowa. Pierwszy taki kamień znaleziono w 1968 r. W 1979 r. spawacz, Borys Nikiforow zaczął podejrzewać, że to mogą być meteoryty. Napisał list, a potem wysłał próbkę do Komitetu do badań Meteorytów Akademii Nauk ZSRR. Przedstawiciel Komitetu przyjechał z walizką po meteoryty i zaniemówił widząc na podworzu ich stertę. Znaleziono na polach 28 kamieni o łącznej wadze 1131,7 kg. Największy z nich waży 284 kg. W 1923 r. brano ten teren pod uwagę, ale relacje świadków były nieprecyzyjne, a miejscowe władze twierdziły, że na ich terenie na pewno nic nie spadło. W 1982 r. ekspedycja kierowana przez Cwietkowa znalazła dalsze 25 okazów o łącznej wadze ok. 100 kg.
KMaG: 276,0 fs; MCiD: 249,2 fs; JStM: 86,6 sc; OPiOA: 48,35 ep; WWoG: 14,3 sc; AKiW: 12,2 sc; MGPIG: 10 s; KZT: 9,8 s; MStP: 9,75 sc; MEPZG: 6,9 s; JSzW: 4,8 sc; JWoK: 4,4 s; PSoO: 3,3 ep; GMik: 2,8 s; MPPF: 2,7 f; MMWr: 2,38 f, 1,71 f, 1,48 f, 1,07 f, 0,65 f; TŚcK: 2,2 ep; SKoZ: 1,9 sc; IZA: 1,45 s.

Valera, Wenezuela, 9° 19’ N, 70° 38’ W. Wieczorem, 15 października 1972 roku, na farmie El Tinajero widziano jasne światło, któremu towarzyszył głośny grzmot. Nastpnego ranka dr Arginiro Gonzales i jego gość, Juan Dionicio Delgado, zauważyli, że spadajacy kamień najwidoczniej zabił krowę. Kamień rozpadł się na trzy kawałki ważące 38 kg, 8 kg i 4 kg. Największy leżał przez wiele lat na zewnątrz i jest dość zwietrzały (S4, W3).
KMaG: 7,3 s; JanW: 6,7 sc.

Viedma, Argentyna, 41° 04’ S, 62° 51’ W. 1 stycznia 2003 roku znaleziono na plaży w prowincji Rio Negro kamień ważący 6900 g.
JanW: 3,5 sc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W tle: meteoryt Sahara 99477