Polskie Towarzystwo Meteorytowe

 
 
Achondryty eukryty

Łatwo je rozpoznać zaraz po spadku, ponieważ pokryte są czarną, lśniącą, jakby  lakierowaną skorupą, która kryje szare wnętrze. Budową i składem chemicznym przypominają ziemskie bazalty, ale mają jaśniejszą barwę i są bardziej kruche. Przypuszczalnie są to odłamki skał z powierzchni planetki 4 Westa. Gdy poleżą dłużej w ziemi, stają się brązowe, podobnie jak ziemskie bazalty.


Agoult
, Maroko, 31° 40’ N, 4° 4’ W. W marcu 2000 roku poszukiwacz meteorytów znalazł kamień pokryty skorupą, ważący 82 g. Wnętrze jest jednorodne i wygląda jak z cukru.
KMaG: 2,19 sc.

Bereba, Burkina Faso, 11° 39’ N, 3° 39’ W. Po południu 27 czerwca 1924 roku spadł po detonacjach kamień ważący około 18 kg.
JanW: 1,52 fc.

Bouvante, Francja, 44° 55’ N, 5° 16’ E. Pokryty skorupą meteoryt, ważący 8,3 kg, znaleziono 30 lipca 1978 roku w odległości 100 m SE od jeziora Bouvante.
JanW: 0,060 f, 0,020 f.

Cachari, Argentyna, 36° 24’ S, 59° 30’ W. W maju 1916 r. znaleziono na głębokości 1,5 m., koło stacji kolejowej Cachari, kamień ważący 23,5 kg.
MCiD: 1,01 s.

Camel Donga, Australia, 30° 19’ S, 126° 37’ E. Pierwszy meteoryt, ważący 503 g, znalazła w styczniu 1984 r. pani J.C. Campbell, kiedy rodzina Campbellów dwoma samochodami przemierzała Nullarbor Plain, półpustynny wapienny płaskowyż w południowo-wschodniej części Australii Zachodniej i przylegającej części Australii Południowej. Charakterystyczna czarna, lśniąca skorupa pozwoliła zauważyć go z jadącego samochodu. Zgodnie z prawem znaleziony kamień przekazano do Muzeum Australii Zachodniej. W lipcu 1985 r. badacze z Muzeum pojechali na miejsce znalezienia i w ciągu dwóch dni znaleźli w promieniu 1 km dalszych 11 kamieni ważących 2,42 kg. Pierwszy okaz znaleziono 200 m na zachód od Camel Donga. Określenie “donga” oznacza na Nullarbor Plain płytkie zagłębienie o powierzchni zwykle około hektara, do którego spływa woda i gdzie rosną krzaki i drzewa na tej bezdrzewnej równinie. Obozują tam traperzy i poszukiwacze nadając lokalne nazwy. W Camel Donga rosną drzewka wielbłądzich jagód. Meteoryty na ogół leżały na powierzchni, ale cztery z nich siedziały płytko w iłach, które są rezultatem wietrzenia wapieni. Z ich ułożenia wynikało, że po spadku meteorytów przynajmniej raz spadł ulewny deszcz i spływające błoto oblało niektóre z nich. W późniejszych  latach znajdowano kolejne okazy, w sumie ok. 30 kg. Podczas poszukiwań znaleziono też 15 innych meteorytów oznaczonych numerami od 002 do 016.
MKGW: 10,55 ep, 1,40 cs; OPiOA: 8,2 fc; KMaG: 4,3 cs; MPPF: 2,19 hs; JP: 2,1 hs; JRaT: 0,35 f.

Dhofar 007, Oman, 18° 20’ N, 54° 11’ E. 4 grudnia 1999 r. znaleziono na pustyni 37 kamieni o łącznej wadze 21270 g.
KMaG
: 64,8 ep; ToGa: 4,36 sc; MCiD: 3,4 sc; TŚcK: 0,867 s; JanW: 0,70 s; RZdS: 0,6 sc; ASPF: ts.

Dhofar 055, Oman, 19° 09’ N, 54° 47’ E. W 1999 roku znaleziono jeden mało zwietrzały kamień ważący 235 g.
JanW: 5,70 s, 1,70 s; KSoK: 5,5 fs.

Igdi, Maroko, 29° 14’ N, 8° 22’ W. W lutym 2000 roku poszukiwacz meteorytów znalazł kamień ważący 1470 g, rozbity na kilkanaście kawałków. Jest to brekcja monomiktyczna składająca się z plagioklazu, pigeonitu i piroksenu wapniowego oraz akcesorycznie krzemionki, ilmenitu, chromitu i troilitu.
TŚcK: 0,079 fc.

Juvinas, Francja, 44° 43’ N, 4° 18’ E. 15 czerwca 1821 r. po ukazaniu się bolidu i detonacjach spadł kamień ponad 91 kg w pobliżu wsi Libonnes.
MMWr: 6,28 f; MKGW: 0,45 s; KMaG: 0,01 fv.

Millbillillie, Australia, 26° 27’ S, 120° 22’ E. Około pierwszej po południu, w październiku 1960 r. pracownicy gospodarstwa Millbillillie otwierając wrota w płocie granicznym na drodze z Millbillillie do Jundee zauważyli bolid, od którego “odskakiwały iskry”. Bolid spadł na północ od nich na równinę porośniętą kłującą trawą. Nie podjęto poszukiwań, ale w 1970 r. D. Vicenti i M. Finch znaleźli na tej równinie pierwsze kamienie. Aborygeni znaleźli potem dalsze. Zebrano co najmniej 25 kg. Największy okaz, 20 kg, jest w Muzeum Australii Zachodniej.
OAUJ: 77,8 sc; KMaG: 38,4 ep;  OAUW: 31,9 ep, OPiOA: 25,07 ep; MGPIG: 25 pc; MKGW: 12,6 ep, 1,7 sc; MMKF: 9,9 wcs; MCiD: 5,35 fs; ToGa: 4,9 ep; RITc: 4,88 fs; MEPZG: 4,8 s; HGwL: 4,4 s; JanW: 3,27 sc, 1,96 f; TZwW: 2,2 s; JPłB: 2,06 sc; JJDL: 1,6 sc; SKoZ: 1,44 sc; AKKC: 1,2 f; JBaZ: 0,3 s; KZT: 0,1 f; ASPF: ts.

Northwest Africa 769, Maroko, 31° 42’ N, 4° 58’ W. 10 listopada 2000 roku znaleziono koło Gulmimy wiele okazów niezbrekcjowanego eukrytu ważących łącznie 712 g.
KZT: 0,8 s; MCiD: 0,57 s; TŚcK: 0,22 s.

Northwest Africa 1109, Maroko. Adam i Greg Hupe kupili od marokańskiego dealera w październiku i grudniu 2001 roku cztery okazy ważące razem 2,54 kg, ale ocenia się, że wraz z okazami innych kolekcjonerów całkowita waga tego meteorytu może dochodzić do 6 kg. Meteoryty te mają charakterystyczne białe i szare okruchy w jasnobrązowej masie. Okruchy skalne to fragmenty bazaltowego eukrytu (ofitowa tekstura, różna wielkość ziaren, głównie anortyt i pigeonit), kumulatowego eukrytu (gruboziarnisty, jednakowa wielkośc ziaren, głównie anortyt i pigeonit z akcesoryczną krzemionką), rzadko eukrytowych brekcji i charakterystycznych żelazistych przerostów (fajalit + hedenbergit + krzemionka + troilit). Okruchy minerałów, to pigeonit i anortyt. Akcesorycznie występują: ilmenit, metaliczne żelazo, chromit, baddeleyit i apatyt.
RKoW: 1,42 sc; JanW: 1,40 s; KZT: 0,25 s.

Northwest Africa 1646, Maroko. W październiku 2002 roku Adam i Greg Hupe kupili od marokańskiego dealera kamień ważący 259 g, całkowicie pokryty skorupą. Meteoryt jest drobnoziarnisty z okruchami anortytu, pigeonitu, chromitu, ilmenitu, metalu, troilitu i krzemionki. Przecinają go żyłki szkliwa, prawdopodobnie zakrzepłego stopu pozderzeniowego.
KZT: 1,25 s; JanW: 0,432 s.

Northwest Africa 1764. W październiku 2001 roku Philippe Thomas kupił w Erfoud 17 mało zwietrzałych kamyków ważących łącznie 255 g (S3, W1). Prawdopodobnie pochodzą z Zelmou w Algierii.
JanW: 1,325 f.

Northwest Africa 1836. W 2002 roku kupiono w Maroku kamień ważący 1102 g, pokryty świeżą skorupą (W0).
JanW: 1,20 s.

Northwest Africa 2126, nazwa i klasyfikacja prowizoryczna.
KTKUB: 8,10 ep; MStP: 2,7 sc; RKoW: 1,21 s.

Northwest Africa 2481, Sahara Zachodnia. W 2003 roku znaleziono kilkanaście kamieni, częściowo pokrytych skorupą, ważących łącznie 5009 g. Jest to brekcja polimiktyczna złożona z okruchów skał i minerałów tkwiących w drobnoziarnistym cieście skalnym złożonym z plagioklazu, piroksenu wapniowego i minerałów nieprzezroczystych. Okruchy skalne, to przeważnie bazalt; okruchy minerałów, to plagioklaz i piroksen. Meteoryty są mało zwietrzałe, z silnymi zmianami szokowymi.

RKoW: 2,22 fs.

Northwest Africa 2516. 9 stycznia 2004 roku Philippe Thomas kupił w Erfoud 2 średnio zwietrzałe kamyki ważące łącznie 295,7 g (W2).
MStP: 4,95 sc; KZT: 4,43 s.

Northwest Africa 3078. Zimą 2002/2003 r. znaleziono na pustyni w Saharze Zachodniej kamień ważący 733 g, pokryty świeżą skorupą. Początkowo sklasyfikowany jako howardyt jest obecnie uważany za eukryt polimiktyczny. W brekcji dominują fragmenty ortopiroksenu w okruchowej matriks. Są też duże fragmenty plagioklazu, oraz pigeonitu z lamelkami odmieszania augitu. Podrzędnie występują siarczki, metal FeNi i chromit.
 

Northwest Africa 4039, kilkanaście umiarkowanie zwietrzałych kamieni ważących łącznie 950 g znaleziono w 2005 r. w Maroku, w zachodniej części Sahary. Jest to monomiktyczna brekcja z silnymi przeobrażeniami szokowymi.
MCiD: 5,48 ep;

Pasamonte, Nowy Meksyk, USA, 36° 13’ N, 103° 24’ W. 24 marca 1933 r. obserwowano od Kansas do Nowego Meksyku bolid pozostawiający za sobą ogromną wstęgę dymu. Nininger przepytał dziesiątki  świadków, z których każdy zapewniał go, że meteoryt spadł "tuż za tamtym pagórkiem". Po dziewięciu miesiącach badań był pewien, że meteoryt musiał spaść gdzieś na terenie rancza Pasamonte. Gdy wybrał się tam, ranczer odpowiadał "tak" na wszystkie pytania: Tak, widział bolid. Tak, spadł tylko 2 mile od rancza. Tak, miał kilka czarnych kamieni znalezionych przez kowbojów. Niestety potraktował je młotkiem myśląc, że zawierają coś cennego i teraz były w postaci wielu pokruszonych kawałków. Meteoryty były małe, większość ważyła nie więcej niż kilkadziesiąt gramów. W sumie znaleziono ich około 75 rozrzuconych na przestrzeni  ok. 40 km. Ważyły w sumie nie więcej niż 4 kg. Meteoryty były bardzo kruche i dlatego prawdopodobnie większość materii utworzyła dymny ogon za bolidem, a  spadło najwyżej 10%.
MGPAN: 62,07 cs.

Smara, Sahara Zachodnia, 26° 41’ N, 11° 44’ W. W kwietniu 2000 r. poszukiwacz meteorytów znalazł kamień ważący 12,87 kg. Jest to brekcja zawierająca różne rodzaje okruchów bazaltu, gabra i stopu pozderzeniowego.
MKGW: 13,2 s; KMaG: 7,2 sc.

Stannern, Czechy, 49° 17’ N, 15° 34’ E. W niedzielę, 22 maja 1808 r. spadły z nieba kamienie. Był pogodny ranek, ale o pół do szóstej pojawiła się mgła. Ludzie ze Stannern byli w drodze do kościoła. Nagle usłyszeli trzy silne detonacje, aż ziemia zadrżała im pod nogami, a mgła zrobiła się nagle tak gęsta, że tylko na 12 kroków było coś widać. Potem usłyszeli hałas przypominający ciągły ogień karabinowy, albo jakby grzmiały wielkie bębny. W powietrzu było słychać dudnienie i świst. Gdy patrzyli na siebie ze zdumieniem i przerażeniem, w całej okolicy zaczął padać deszcz, przed którym nie chroni żaden płaszcz. Pośród nieustannego dudnienia i świstu z powietrza spadały kamienie od wielkości włoskiego orzecha do wielkości głowy dziecka; niektóre pionowo, inne jakby rozkołysane. Wielu ludzi to widziało, a kamienie, które podniesiono zaraz po spadku, były ciepłe. Pierwsze wbiły się głęboko w ziemię; jeden nawet na dwie stopy. Późniejsze spadały tylko na ziemię. Wewnątrz były szare, a z zewnątrz pokryte czarną, błyszczącą skórką. Ich liczbę trudno ocenić. Wiele mogło  spaść na pola uprawne i nadal leżą w ziemi. Te, które zostały znalezione, ważą 2 i pół cetnara. Wszystko to trwało 6-8 minut, a po kilku godzinach także mgła znikła i koło południa było jasno i spokojnie, jakby nic się nie stało. Taką relację o tym zdarzeniu sporządzono dla cesarza Austrii. Dziś ocenia się, że spadło 200 - 300 kamieni, z których zachowało się ok. 66 ważących w sumie 52 kg. Największy ważył 6 kg.
MGPAN: 62,79 fc; MMWr: 45,82 cs, 33,80 ep; JanW: 4,09 fc, 0,001 f; KMaG: 1,0 s.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W tle: meteoryt Millbillillie