|
METEORYTY ŻELAZNO-KAMIENNE |
|
|
Stanisław MENDYS: METEORYTY ŻELAZNO-KAMIENNE (materiał pomocniczy dla zbieraczy i kolekcjonerów) |
|
PALLASYTY Klasa ta oznacza meteoryty, w których faza krzemianowa – najczęściej duże kryształy lub agregaty oliwinu, otoczona jest metalową matrix, zawierającą kamacyt, taenit. Genetycznie spowinowacone z meteorytami żelaznymi, pallasyty pochodzą najprawdopodobniej z pogranicza jądra i płaszcza zróżnicowanych planetoid. Trawione, ujawniają często struktury Widmanstaetena. Wyróżniane są następujące grupy tych meteorytów: pallasyty grupy głównej (podstawowej), pallasyty Eagle Station, pallasyty piroksenowe. Pallasyty grupy głównej (podstawowej) (42 meteoryty) – przykłady: KRASNOJARSK (Rosja 1749), BREHNAM (Kansas USA 1882) BRAHIN (Białorus 1807) IMILAC Chile 1822), ESQUEL (Argentyna 1951). Kryształy oliwinu magnezowego o typowej średnicy 0,5 do 2 cm, osadzone w metalowej matrix w proporcji objętościowej 2:1. Na granicy oliwinu i metalu występuje akcesorycznie troilit, fosforek żelazowo-niklowy schreibersyt, chromit., niekiedy niskowapniowy piroksen. Zawartość pierwiastków i izotopów odpowiadająca meteorytom żelaznym IIIAB sugeruje wspólne pochodzenie. Pallasyty Eagle Station (3 meteoryty) – EAGLE STATION (Kentucky USA 1880), COLD BAY (Alaska USA 1921), ITZAWISIS (Namibia 1946). Pokruszone, nieregularne odłamki oliwinu osadzone w metalowej matix, Oliwin jest wyjątkowo bogaty w żelazo, metal zawiera wysoką zawartość niklu. Akcesorycznie diopsyd, troilit, schreibersyt, chromit, sfaleryt, Zawartość pierwiastków i izotopów odpowiadająca meteorytom IIF sugeruje wspólne pochodzenie. Podobieństwo izotopów do występujących w chodrytach węglistych CO/CV może wskazywać, ze ciało macierzyste oliwinów tej grupy było wspólne lub mogło powstać w tym samym obszarze NEBULAR. Pallasyty piroksenowe (4 meteoryty) – VAMATO 8451 (Antaktyka) , NWA 1911, VERMILLON, (Kansas, uSA 1991) ZINDER.(Niger 1999). Ziarna klinopiroksenu występują jako inkluzje w kryształach oliwinu, na granicy faz oliwin – metal lub niezależnie w metalowej matrix. Zawartością pierwiastków i izotopów pallasyty tej grupy różnią się od grup pozostałych, co sugeruje pochodzenie z odrębnego ciała macierzystego. Pallasyty niezgrupowane, Przykłady: SPRINGWATER (Saskatchewan Kanada 1931) zawiera małe zaokrąglone ziarna oliwinu. GLORIETA MOUNTAIN (New Mexico USA 1884). CONONCISTO (New Mexico USA) liczne egzemplarze z niską zawartością oliwinu. MEZOSYDERYTY Odrębna grupa (około 88 meteorytów) – przykłady: ŁOWICZ (Polska 1935), ESTHERVILLE (Iowa USA 1879), VACA MUERTA (Chile 1861). Zawierają w przybliżeniu równe ilości metalu FeNi oraz krzemianów bazaltowych, gabro i piroksenowych z dodatkiem troilitu. Są to polimiktyczne, średnioziarniste brekcje zawierające ortopirokseny i anortyt, rzadziej i w małej ilościach trydimit, oliwin, chromit, apatyt, whitlokit. W części podobne są do eukrytów i innych członków grupy HED, pochodzących prawdopodobnie ze skorupy achondrytowego ciała macierzystego. Faza metalowa podobna do grupy IIIAB występuje najczęściej w formie milimetrowych lub mniejszych ziaren, zawiera kamacyt, taenit, tetrataenit, dpdatkowo troilit, schreibersyt, niekiedy tlenki metali. Mogą występować figury Widmanstaettena. Jest prawdopodobieństwo powstania mezosyderytów lub ich ciała macierzystego w wyniku uprzedniego zderzenia dwóch ciał macierzystych. |
|
Czytaj inne teksty autora: |