WYKŁAD PROF. MANECKIEGO
Polski Serwis Meteorytów

 

Ozdoba

W dniach 26 - 28 października 2001r. odbyła się III Konferencja Sekcji Obserwatorów Komet PTMA (ul.Św.Tomasza 30/8, Kraków). W drugim dniu Konferencji tj. 27 października (sobota) wystąpił m.in. Prof.A.Manecki z Zakładu Mineralogii, Petrologii i Geochemii AGH w Krakowie z odczytem poświęconym meteorytom i pyłowi kosmicznemu. Wspomnianemu prelegentowi towarzyszyły jeszcze dwie inne osoby zajmujące się tą tematyką tj.mgr Marek Łodziński oraz mgr Magdalena Żmudzka. Temat wykładu brzmiał: "Minerały i skały meteorytów, Księżyca, Marsa, planetoid, komet i pyłów kosmicznych". Wykład podzielony był na trzy następujące części:

 

1) meteoryty, pyły kosmiczne, Księżyc, Mars,
2) metody badań meteorytów,
3) planetoidy, komety.

Pierwszą część wykładu prowadził Prof.Manecki, który przytoczył podstawowe pojęcia z dziedziny meteorytyki, omówił podział meteorytów oraz minerały wchodzące w ich skład (w meteorytach występuje ok.250 minerałów z czego ok.80 nie było wcześniej znanych na Ziemi, dla porównania w skałach magmowych Księżyca znaleziono tylko 2 nieznane wcześniej minerały, które do tego były modyfikacją ziemskich minerałów). Sporo uwagi poświęconej zostało elementom składowym większości meteorytów tj. chondrom (zdefiniowano je jako - kropelki szkliw krzemianowych, które krystalizowały w warunkach próżni). Omówiono rodzaje, strukturę i budowę chondr (budowa - płytki krystaliczne oliwinu + szkliwo lub piroksen + szkliwo). Jako ciekawostkę mogę przytoczyć informację, że Prof.Manecki brał udział w wyprawach na Spitsbergen, które poszukiwały kulek pyłu kosmicznego zamrożonych w bardzo starym lodzie, przy okazji prowadzono także poszukiwania meteorytów (to drugie niestety bez powodzenia).

 

Drugą część wykładu prowadził mgr Łodziński, który wcześniej zajmował się m.in. badaniami meteorytu Zakłodzie. Omówione zostały metody rozpoznawania i badania meteorytów od najprostszych takich, jak rozpoznanie zewnętrznych, optycznych cech meteorytów, badania chemiczne, badania magnetyczne, trawienie, do metod specjalistycznych takich, jak - mikroskopia optyczna w świetle przechodzącym i odbitym, dyfraktometria rentgenowska, spektroskopia absorpcyjna w podczerwieni, fluorescencja rentgenowska i mikrosonda elektronowa. Ciekawostką było zaprezentowanie płytki cienkiej meteorytu jaką używa się do badań specjalistycznych.

 

Trzecią część wykładu prowadziła mgr Żmudzka, która opowiedziała o planetoidach i kometach z geologicznego punktu widzenia. Omówione zostały typy planetoid (M - metaliczne tj. żelazo + nikiel, S - pirokseny + oliwiny + żelazo niklowe, C - uwodnione krzemiany + węgiel). Być może z tego ostatniego typu planetoid o niskiej gęstości 1,2 do 1,3 g/cm3 pochodzą chondryty węgliste.

 

Wszystkie części wykładu ilustrowane były przezroczami, a w przerwie zaprezentowano kilka okazów z kolekcji Polskiego Serwisu Meteorytów - w tym. Sikhote Alin, Murchison, Łowicz, Pułtusk, Baszkówka, Zakłodzie, Morasko, Dhofar 019 (shergottyt z Marsa) oraz tektyt Indochinit. Osobom zainteresowanym minerałami polecono dwie następujące pozycje książkowe: "Minerały skałotwórcze w płytkach cienkich" Z.Adamczyk, J.Nowak, Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego, Gliwice 1999, "Rozpoznawanie minerałów" A.Bolewski, A.Manecki, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1990.

 

Tego samego dnia Konferencji SOK PTMA zaprezentowano także odczyty Prof. dr hab. Konrada Rudnickiego pt."Kometa 26P/Grigg-Skjellerup" oraz dr Krzysztofa Ziołkowskiego pt."Spuścizna po komecie Rudnickiego". Cała krakowska konferencja poświęcona została Prof.Rudnickiemu z okazji 75-lecia jego urodzin. Z tej okazji sylwetkę jubilata przedstawił dr Henryk Brancewicz. W godzinach wieczornych uczestnicy konferencji udali się z wizytą do Obserwatorium Astronomicznego U.J. "Fort Skała".

   
Andrzej Manecki Marek Łodziński
Magdalena Żmudzka Konrad Rudnicki
Krzysztof Ziołkowski Henryk Brancewicz
 

Jarosław Bandurowski PSM, 27.10.2001

smim ptma // smim news // psm // aspmet // gifhorn